door Webredactie | apr 30, 2021 | VNG Utrecht Nieuws
“Vertrouwen van burgers in de overheid is afhankelijk van de zekerheid die de overheid kan bieden bij de oplossing van maatschappelijke problemen”, aldus informateur Herman Tjeenk Willink in zijn eindverslag aan de voorzitter van de Tweede Kamer. “Zekerheid dat de overheid doet wat ze zegt en zegt wat ze doet.” Zijn opmerking sluit naadloos aan bij wat de Raad van State eerder deze maand al opmerkte in zijn jaarverslag.
In de verhouding tussen burger en overheid zal volgens Tjeenk Willink de burger de overheid alleen vertrouwen als deze betrouwbaar is en uitgaat van vertrouwen in burgers. “De gemeenschappelijke basis hiervoor is gelegen in de democratische rechtsorde die, mede door de sociale grondrechten, ook een sociale rechtsorde is. Het functioneren van de overheid als een bedrijf dat ‘gemanaged’ moest worden met de burger als klant en kostenpost, heeft deze gemeenschappelijke basis aangetast.”
Volgens Tjeenk Willink is de kindertoeslagaffaire ‘uitzonderlijk, maar geen uitzondering.’ Dit moet hersteld worden, meent de informateur. Onder andere door erkenning van en steun aan burgerinitiatieven (maatschappelijke democratie). “Maar bovenal wordt vertrouwen gediend door duidelijk over de verwachtingen over en weer, van burgers en overheid; een nieuw sociaal contract.”
Wederkerigheid
Half april wees de Raad van State in zijn jaarverslag ook al op het belang daarvan. “De democratische rechtsstaat is gestoeld op wederkerigheid, door sommigen getypeerd als een sociaal contract. Burgers spreken vertrouwen uit in overheden, door de overheden en hun optreden democratisch te legitimeren en door de gelegitimeerde regels werkelijk na te leven, al gaan die soms in tegen directe individuele belangen.”
Zonder dat vertrouwen kunnen overheden binnen de rechtsstaat niet goed en overtuigend functioneren en zou de rechtsstaat leeg zijn, aldus de Raad van State. “Daartegenover staat dat zij dit vertrouwen ook moeten waarmaken door beleid te maken dat werkt en daarbij de rechten van burgers te eerbiedigen, door hen te ondersteunen in hun sociale behoeften en hen te laten deelnemen in de machtsuitoefening. Deze symbiose van vertrouwen is essentieel voor een goed functionerende rechtsstaat.”
Responsiviteit staat daarin centraal. Hierbij is het noodzakelijk dat “overheden oog hebben voor burgers en dat burgers ook merken dat de rechtsstaat om hen draait. Overheden moeten daarvoor op passende en stabiele wijze reageren op signalen uit de samenleving. Dat betekent niet dat zij de boosheid overnemen en te makkelijk meegaan in de roep om stevige of juist minder stevige maatregelen. Dat betekent wel dat zij de publieke opinie ernstig nemen en zich realiseren dat belangen van burgers uiteenlopend en complex zijn. Dit verlangt van overheden dat zij consistent zijn in hun beleidskeuzes en dat zij een eerlijk verhaal vertellen over de afwegingen die zij bij deze beleidskeuzes hebben gemaakt.”
De vertrouwenskwestie is een van de thema’s die een rol spelen bij de herwaardering van de publieke sector. De VNG Utrecht wijdt haar Voorjaarscongres daaraan. Klik hier voor het programma en de mogelijkheid tot deelname.
door Webredactie | apr 29, 2021 | VNG Utrecht Nieuws
De VNG Utrecht houdt haar digitale Voorjaarscongres 2021 op vrijdag 28 mei aanstaande. Het thema van de bijeenkomst is de herwaardering van de publieke sector. Maarten Divendal, voorzitter van de VNG Utrecht en burgemeester van De Ronde Venen, licht het congresthema nader toe.
door Webredactie | mrt 4, 2021 | Personalia, VNG Utrecht Nieuws
De gemeenteraad van Soest heeft op donderdag 4 maart 2021 unaniem Marcella van Esterik aangewezen als nieuwe raadsgriffier. Burgemeester Rob Metz installeerde haar tijdens de besluitvormende raadsvergadering in haar nieuwe functie.
Van Esterik, tevens bestuurslid van de VNG Utrecht was hiervoor werkzaam als griffier in Wijk bij Duurstede. Daarvoor was ze zes jaar plaatsvervangend raadsgriffier in De Bilt. Van Esterik begint per 17 mei 2021 met haar werkzaamheden voor de gemeenteraad. De huidige griffier, Rien van Vliet, treedt vanwege persoonlijke omstandigheden per 1 september 2021 terug.
“Met dit besluit komt een droom uit”, zo reageert Van Esterik op de website van de gemeente. “Al eerder mocht ik op interimbasis ervaren hoe het is om te werken voor de Soester gemeenteraad en dat smaakte naar meer! Heel waardevol om voor de raadsleden en fractieassistenten, collega’s binnen de ambtelijke organisatie en collegeleden, maar vooral ook voor onze inwoners van betekenis te kunnen zijn. Ik heb er ontzettend veel zin in en ben aan het aftellen naar mijn eerste werkdag.”
door Webredactie | mrt 4, 2021 | Personalia, VNG Utrecht Nieuws
Simone van der Marck neemt eind april afscheid als gemeentesecretaris van de gemeente Woudenberg. Zij vertrekt daarmee ook uit het bestuur van de VNG Utrecht.
Van der Marck, die 21 jaar werkzaam in Woudenberg was, treedt per 1 mei 2021 aan als directeur domein sociaal bij Meerinzicht, de samenwerking van de gemeenten Ermelo, Harderwijk en Zeewolde.
“Sinds 2000 werk ik met veel voldoening en plezier voor gemeente Woudenberg”, aldus Van der Mark in een brief aan de medewerkers. “Eerst als teamleider maatschappelijke zaken en sectorhoofd samenleving. De laatste twaalf jaar als gemeentesecretaris. Voor mij is nu de tijd gekomen om een volgende stap in mijn loopbaan te maken. Maar ik neem met pijn in mijn hart afscheid van Woudenberg.”
Burgemeester Titia Cnossen bedankt de gemeentesecretaris voor haar grote betrokkenheid en loyaliteit. “Simone van der Marck is een belangrijke schakel tussen bestuur en organisatie. Ze heeft zich al die 21 jaren sterk ingezet voor de gemeente, voor de medewerkers en voor de Woudenbergse samenleving. Ik feliciteer haar van harte met haar nieuwe functie bij Meerinzicht en wens haar daar veel succes en plezier.”
door Webredactie | feb 18, 2021 | VNG Utrecht Nieuws
Gemeentebesturen moeten meer oog en oor hebben voor het oudere deel van de lokale samenleving, vindt Martijn Beek, wethouder van Veenendaal en vertegenwoordiger van de VNG Utrecht in het Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen (NUZO). “Ik roep mijn collega’s nadrukkelijk op om mij daarbij als aanspreekpunt te gebruiken. Als er vragen zijn of bepaalde dingen spelen: neem contact met me op zodat we kunnen zien hoe we het kunnen oppakken binnen het netwerk. Ook hoop ik ze zelf te mogen benaderen om signalen op te halen voor het NUZO.”
Het Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen (NUZO) is een regionaal ouderennetwerk, dat opereert op het snijvlak van zorg, welzijn en wonen. Het NUZO richt zich op “het stimuleren en bevorderen van ouderenvriendelijke ontwikkelingen gericht op de eigen vraag en eigen regie van kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers en de vitaal ouder wordende ouderen en hun netwerk in gemeenten en wijken in de brede Utrechtse regio”. De VNG Utrecht is een van de partners in het netwerk.
Uit de ervaringen van de partners in het netwerk blijkt dat de coronacrisis zeer negatieve effecten heeft op de kwaliteit van leven van ouderen. Het NUZO heeft dit vertaald in zeven thema’s of lessen waarvoor aandacht moet zijn in deze tijd. Dat varieert van het leveren van maatwerk en aandacht voor uitgestelde zorg en eenzaamheid onder ouderen tot inkoop en verdeling van schaarse middelen en het belang van een goede woon – en leefomgeving. De lessen zijn samengevat in een flyer, ter verspreiding onder een breed publiek van professionals en ouderen zelf.
Belangrijke rol voor gemeenten
Met name gemeenten hebben een belangrijke rol te vervullen, zo blijkt. Zij zouden met name oog moeten hebben voor en maatwerk kunnen bieden aan de 97 procent van de 70-plussers die nog thuis wonen, zo luidt een van de lessen. Omdat zij in coronatijd aan huis gekluisterd zijn, is de kwaliteit van de woning en de voorzieningen daaromheen nog belangrijker dan in het verleden al het geval was. Volgens Martijn Beek hebben gemeenten daar ook zeker oog voor.
“Ouderenhuisvesting staat hoog op de agenda. Waar en vooral ook wat gaan we bouwen voor ouderen. En hoe zorgen we dat in de prestatieafspraken met woningcorporaties ook levensbestendigheid wordt meegenomen? Daar wordt echt wel op voorgesorteerd. Mijn zorg is dus ook niet of er aandacht voor is, maar veel meer of we niet te ver doorschieten in het streven ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Want daar zijn ook risico’s aan verbonden. Daarom is het juist in coronatijd ook zo belangrijk om op zoek te gaan naar de vraag achter de vraag. Ouderen zeggen al snel: het gaat goed, ik mag niet klagen. Vaak zijn ze ook bang om aan projecten mee te doen, bijvoorbeeld vanwege het besmettingsrisico. Maar we merkten bijvoorbeeld bij wijkbezoeken dat, als je even bij de mensen langs ging, je zo een uur verder was en er in dat gesprek ook allerlei andere problemen op tafel kwamen.”
Meta de Graaff (links), Mieke Klootwijk en Martijn Beek.
Verbinden is cruciaal
In een gezamenlijk interview met vngutrecht.nl over de lessen van corona geeft gezondheidswetenschapper Meta de Graaff, tevens coördinator van het NUZO aan dat in dat kader ook het verbinden van de professionele en de niet-professionele zorg belangrijk is.
“In het verleden zagen we soms gebeuren dat professionals afhoudend waren. Daar heeft het coronavirus verandering in gebracht. Het contact is er nu, dus laten we dat vooral vasthouden. Maar coördineer het wel: wat kan of moet de professional doen en wanneer kan of moet hij een stapje opzij doen om de vrijwilliger of mantelzorger ruim baan te geven. Denk altijd: wat heeft die ander nodig om de oudere van de beste zorg te kunnen voorzien. En spreek vooral ook waardering uit naar elkaar.”
Beek: “In contact blijven met elkaar, ervaringen uitwisselen en elkaar waarderen. Dat is enorm belangrijk. Niet in de laatste plaats omdat er nieuwe ideeën en initiatieven uit kunnen ontstaan.”
Mieke Klootwijk, lid van de ouderendelegatie en de NUZO Raad: “Ik hoop vurig dat we erin slagen om dat vast te houden. Om een open blik te houden, echt naar ouderen te kijken en te zien wat er echt nodig is. Dat zou de grote winst van deze ellendige periode zijn. Dat niet iedereen zich weer in zijn eigen rol en positie terugtrekt. Want dat ligt wel op de loer als de situatie weer normaal wordt. Alle betrokkenen moeten daar buitengewoon alert op zijn.”
Beek werpt zich daarbij nadrukkelijk op als eerste contactpersoon voor gemeentebestuurders. “Als vertegenwoordiger van de VNG Utrecht in het NUZO roep ik mijn collega’s nadrukkelijk op om mij daarbij als aanspreekpunt te gebruiken. Als er vragen zijn of bepaalde dingen spelen: neem contact met me op zodat we kunnen zien hoe we het kunnen oppakken binnen het netwerk. Ook hoop ik ze zelf te mogen benaderen om signalen op te halen voor het NUZO.”
door Webredactie | feb 8, 2021 | Interviews, VNG Utrecht Nieuws
De ‘Resolutie VNG inzet kabinetsformatie’ laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Gemeenten zijn pas bereid om afspraken te maken over beleidsambities nadat met het kabinet goede afspraken zijn gemaakt over de financiën. Dat kan voor niemand als een verrassing komen, meent voorzitter Maarten Divendal van de VNG Utrecht.
De inzet van de VNG voor de komende kabinetsformatie wordt in de Buitengewone ALV van aankomende vrijdag 12 februari voorgelegd aan de leden. Het is een scherpe en duidelijke koers, die de VNG wil gaan varen. Langs vier sporen wil zij de gemeenten weer greep laten krijgen op de financiële situatie na de decentralisaties. Want die is in veel gevallen belabberd te noemen.
In de eerste plaats wil de VNG dat een volgend kabinet de gemeenten structureel meer financiële armslag geeft. Geld dat zij nodig hebben om uitvoering te geven aan de vele taken en verantwoordelijkheden die er de laatste jaren bij zijn gekomen. “Veel gemeenten kampen met ernstige financiële problemen en de huidige interbestuurlijke verhoudingen werken beklemmend in plaats van ondersteunend. De tekorten, die voortkomen uit keuzes van eerdere kabinetten, tasten de autonomie en de slagkracht van gemeenten aan om bij te dragen aan de oplossingen die Nederland nodig heeft om sterker uit de crisis te komen.”
Wet Decentraal Bestuur
Een tweede spoor betreft de Wet Decentraal Bestuur (WDB). Volgens de VNG is zo’n wet nodig om de interbestuurlijke verhoudingen tussen gemeenten en de Rijksoverheid weer in balans te brengen. Het wetsvoorstel, dat de VNG op dit moment aan het voorbereiden is, voorziet in het herstel van het evenwicht tussen de diverse bestuurslagen.
Ten derde werkt de VNG samen met het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen aan een gezamenlijke agenda over thema’s als wonen en leefomgeving, klimaat en energie, regionale economie (sterker de crisis uit) en digitalisering. Ook is er aandacht voor de manier waarop interbestuurlijke samenwerking vorm krijgt. De Utrechtse gemeenten hebben hiervoor al de nodige input geleverd.
Tot slot moet de focus op uitvoering worden gelegd. Blijkens de resolutie heeft de overheid nog een slag te maken in dienstverlening en contact met de overheid met een menselijke maat. “Gemeenten willen de menselijke maat leidend laten zijn in het contact met inwoners, vooral als het gaat om kwetsbare groepen.”
Wethouders Financiën voerden in de zomer van 2020 zelf actie onder de noemer #gemeenteninnood.
‘Urgentie bij gemeenten is hoog’
De inhoud van de resolutie kan voor niemand als een verrassing komen, vindt Maarten Divendal, burgemeester van De Ronde Venen en voorzitter van de VNG Utrecht. “Voor iedereen is duidelijk dat de urgentie bij veel gemeenten hoog is. Het is goed om te zien dat de VNG steeds beter in staat is om goed te vertalen wat er breed leeft bij alle gemeenten, los van de diverse bloedgroepen binnen de VNG.”
Er is veel overleg geweest hierover, weet hij. “Niet alleen met de wethouders van de grote steden, de M50 (het platform middelgrote gemeenten), de plattelandsgemeenten van P10 of de grensregiogemeenten. Maar echt met iedereen. Je mag er daarom ook vanuit gaan dat er breed draagvlak is binnen de vereniging voor deze resolutie.”
En juist dat draagvlak is cruciaal. “We laten ons als lokaal openbaar bestuur niet tegen elkaar uitspelen. Deze resolutie verwoordt perfect wat ons gemeenschappelijk belang is. Met de goede focus: eerst de financiën, dan de bestuurlijke verhoudingen.”
Ambities realiseren
Divendal vindt het sterk dat de gemeenten zelf met een wetsvoorstel willen komen, op basis waarvan hun bestuurlijke en financiële positie wettelijk wordt vastgelegd. “Dit voorstel voorkomt dat we in het overleg met het kabinet al meteen een soort vraaghouding moeten innemen en vervolgens maar moeten afwachten wat de uitkomst daarvan zal zijn. Als je wettelijk vastlegt dat er bij bepaalde taken ook bepaalde financiën horen, dan is dat een grote stap voorwaarts.”
Het zal ook helpen in de discussie over de herverdeling van het gemeentefonds, die sinds vorige week in alle heftigheid wordt gevoerd. “Het herijkingsvoorstel van demissionair minister Ollongren van BZK ligt er nu. Wat daarvan over blijft moet nog blijken uit de consultatieronde. Maar in het algemeen is het natuurlijk niet zo dat, als je de armoede anders verdeelt onder gemeenten, degenen die er het minst last van hebben het er vervolgens bij laten zitten. Dat kan niet en gaat ook niet gebeuren. Want deze beoogde herverdeling leidt niet tot een structurele oplossing van de problemen van gemeenten. En dat is juist wel de inzet van deze resolutie.”
Kabinet heeft gemeenten nodig
Is de resolutie daarmee een hamerstuk tijdens de komende ALV? “Het is een te belangrijk voorstel om als hamerstuk af te doen. Want dat impliceert een beetje alsof er niet meer over gesproken hoeft te worden. Dat is zeker niet het geval. Tegelijkertijd denk ik wel dat het voorstel nagenoeg en misschien wel geheel unaniem zal worden aangenomen.”
Divendal verwacht daarom ook dat een volgend kabinet zal luisteren naar wat de VNG heeft te melden. “Ook het volgende kabinet zal zich realiseren, dat zij de gemeenten nodig heeft om haar ambities voor de inwoners van dit land te kunnen realiseren. Wij hebben als gemeenten heel duidelijk aangegeven wat ons aanbod is en wat wij allemaal kunnen leveren. Maar dat vraagt tegelijkertijd iets van het kabinet. Daar hoort bij dat de financiële positie van gemeenten echt moet verbeteren.”
Dat besef heeft overigens het huidige kabinet ook. “Maar het wordt nu veelal tijdelijk, met het nodige houtjestouwtjeswerk geregeld. Dit kabinet is niet bij machte gebleken om het ook structureel op te lossen. Mijn hoop is dat een volgende coalitie daar wel toe aan in staat zal zijn. Vergeet niet: een kabinet dat zijn coalitieprogramma wil waarmaken, heeft de gemeenten keihard nodig. Dat onderstreept de urgentie en de noodzaak om hier structureel iets aan te doen.”
