door Webredactie | dec 3, 2019 | VNG Utrecht Nieuws
Wethouders, die namens hun stad of regio bestuurlijk aanspreekpunt willen zijn voor zorgverzekeraars en zorgkantoren, worden opgeroepen zich kandidaat te stellen bij de VNG.
Afgelopen voorjaar heeft de VNG met Zorgverzekeraars Nederland (ZN) afspraken gemaakt over een landsdekkende en structurele samenwerking op beleidsthema’s als Ouderen, GGZ en Preventie. Met de bewindslieden van VWS is afgesproken bestuurlijke aanspreekpunten in de diverse regio’s te benoemen om de samenwerking met zorgverzekeraars en zorgkantoren in goede banen te leiden.
De bestuurder die als centraal aanspreekpunt wordt aangesteld dient met name als eerste contact naar de regio. Hij of zij is niet per se de trekker van de samenwerking. Dat organiseren gemeenten in de regio onderling op de manier die hen het beste past.
In totaal worden vijf bestuurders gezocht, die als aanspreekpunt kunnen fungeren voor:
- Stad Utrecht;
- Regio Utrecht/Zuid Oost Utrecht (Zeist, Wijk bij Duurstede, Utrechtse Heuvelrug, Bunnik, De Bilt);
- Regio Utrecht/Lekstroom (Lopik, Houten, Nieuwegein, Vianen, Ijsselstein);
- Regio Utrecht/Utrecht West (De Ronde Venen, Montfoort, Oudewater, Stichtse Vecht, Woerden);
- Regio Utrecht/Eemland (Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden, Nijkerk, Soest, Woudenberg).
De keuze om de aanspreekpunten in ieder geval op bestuurlijk niveau te regelen heeft te maken met de bestuurlijke verantwoordelijkheid én het bestuurlijke eigenaarschap dat nodig is om de samenwerking te doen slagen. Daarnaast zijn er vaak ook ambtelijke aanspreekpunt(en) en/of trekkers. Ook dat is aan de regio om te organiseren. In sommige regio’s hebben gemeente samen een ambtelijke secretaris of coördinator benoemd voor de regionale samenwerking. Soms betaalt de zorgverzekeraar daar aan mee.
door Webredactie | nov 22, 2019 | Terugblik, VNG Utrecht Nieuws
Gemeenten zullen tot op het hoogste bestuurlijke en ambtelijke niveau werk moeten gaan maken van hun digitale organisatie. “Digitalisering van de overheid raakt de economie, veiligheid en privacy, de rechtstaat en zelfs de democratie. Het is niet meer een kwestie van alleen bedrijfsvoering. Het is Chefsache.”
Die boodschap had Patrick van Domburg, burgemeester van IJsselstein voor de deelnemers aan het Najaarscongres 2019 van de VNG Utrecht. Het congres werd vrijdag 22 november gehouden bij het KWR Water Research Institute in gastgemeente Nieuwegein. Het plenaire deel van het congres stond geheel in het teken van de grenzen van de informatiesamenleving.
Algemene Ledenvergadering
Maarten Divendal
Voorzitter Maarten Divendal van de VNG Utrecht opende traditiegetrouw het congres en gaf direct het woord aan burgemeester Frans Backhuijs van gastgemeente Nieuwegein, die iedereen van harte welkom heette.
Tijdens de Algemene Ledenvergadering stemden de aanwezige leden onder andere in met de begroting voor 2020 en de benoeming van Maarten van Dijk en Anneke Dubbink in het bestuur van de VNG Utrecht. Verder werd Willemien de Graaf, gemeentesecretaris van Leusden, benoemd als lid van de kascommissie voor 2020. (klik hier voor het verslag)
Haagse zaken
Daarna besprak algemeen directeur van de VNG Jantine Kriens – de laatste keer voor haar afscheid – de ontwikkelingen rond diverse ‘Haagse zaken’. Zoals de stikstof-crisis en de PFAS-problematiek, waar inmiddels 70 procent van alle gemeenten mee te maken heeft.
Volgens Kriens duiden de op dat dossier ontstane problemen op een “interessant mechanisme, waar we in het openbaar bestuur veel last van hebben. Een kokertje ergens op in een ministerie bedenkt een norm en denkt totaal niet na over de uitvoering ervan in de praktijk. En als het dan vervolgens fout gaat, hebben we geen goed mechanisme met elkaar waarmee we escalatie weten te voorkomen.” Het was een wake-up call voor de VNG, aldus Kriens, en een onderstreping van de noodzaak om te werken aan een andere, meer directe relatie met het rijk.
Jantine Kriens
Problemen in de jeugdzorg
Vanzelfsprekend ging het ook over de problemen in de jeugdzorg. Een alarmerend rapport van Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid bracht de verantwoordelijk minister ertoe om opnieuw een stelselwijziging aan te kondigen, waarmee niet meer de gemeenten maar regionale samenwerkingsverbanden de verantwoordelijkheid voor een goede jeugdzorg zouden moeten krijgen.
Een typisch Haagse vlucht vooruit, aldus Kriens, die tot veel boosheid bij gemeenten leidde. “Je voert eerst een stelselherziening door, waarmee je alle problemen in één keer op het bordje van de gemeenten legt. Terwijl je weet dat het veld zelf heel erg versnipperd is, wat een rijksverantwoordelijkheid is, en terwijl je als rijk de randvoorwaarden niet goed hebt geregeld. Je weet dat de doelgroep in omvang toeneemt en toch voer je bezuinigingen door. Als het dan vervolgens niet goed blijkt te gaan, geef je de gemeenten de schuld en kondig je een andere aanpak aan. Maar zo werkt dat dus niet.”
Het was aanleiding voor de VNG om in actie te komen: maar liefst 150 wethouders bleken bereid om zichtbaar aanwezig te zijn bij het Kamerdebat over het inspectierapport. Dat bleek zinvol. De Tweede Kamer onthield zich van het gebruikelijke ‘gemeente bashen’ en er werd geld in het vooruitzicht gesteld om tot verbetering te komen. “Misschien moeten we dit wel veel vaker gaan doen.”
Jos Boere
Schat aan informatie
Na Jantine Kriens was het woord aan Jos Boere, plaatsvervangend directeur van KWR Water Research Institute. Hij gaf in zijn bijdrage het nodige inzicht in het werk van het KWR en het belang daarvan voor gemeenten. Bij het instituut blijkt een schat aan kennis, kunde en informatie over water en de relatie met gezondheid beschikbaar. Voor het bedrijfsleven en de industrie, maar zeker ook voor gemeenten, zo benadrukte Boere.
Ingrid van Lieshout
Op haar beurt zette Ingrid van Lieshout, projectleider van de Staat van Utrecht de gelijknamige database voor gemeenten in het spotlicht. “Je weg vinden in de informatiesamenleving. De Staat van Utrecht helpt graag mee.” Op de website is inmiddels een grote hoeveelheid kennis, informatie en statistiek te vinden over actuele ontwikkelingen rond twaalf beleidsthema’s in de 26 Utrechtse gemeenten. “Het is en blijft een pilot”, aldus Van Lieshout. “We willen dus graag feedback, ook van de gemeenten zelf. We willen horen of dit nu is wat bestuurders, beleidsmakers en maatschappelijke organisaties kunnen gebruiken.”
door Webredactie | nov 21, 2019 | Terugblik, VNG Utrecht Nieuws
De tijd die gemeenten gegeven is om te komen tot een Regionale Energie Strategie en daar ook nog eens de steun van bewoners voor te verwerven is te beperkt. Aldus diverse deelnemers aan de Bestuurlijke bijeenkomst Klimaatakkoord.
Marieke Schouten
Op de buitengewone Algemene Ledenvergadering van 29 november 2019 van de VNG staat het Klimaatakkoord op de agenda. Daarop vooruitlopend ging de VNG hierover het gesprek aan met bestuurders van de 26 Utrechtse gemeenten. Dat gebeurde tijdens een bestuurlijke bijeenkomst die in samenwerking met de VNG Utrecht op woensdag 13 november 2019 werd gehouden in het Stadshuis van de gemeente Nieuwegein.
De VNG wil bereiken dat het Klimaatakkoord gemeenten helpt bij de realisatie van hun eigen duurzaamheidsambities. Dat die ambities nodig zijn, benadrukte dagvoorzitter Marieke Schouten, wethouder Nieuwegein, in haar welkomstwoord nog maar eens. Zij bracht onder andere de effecten voor de provincie Utrecht in herinnering, zoals die in kaart zijn gebracht door het KNMI in het kader van de Klimaattop van 2018. “Er komt heel veel op ons af de komende decennia.”
Logisch dus dat bestuurders zich druk moeten maken over klimaatverandering en het opvangen van de effecten ervan. “Zelf vind ik de grootste uitdaging in dat verband: welk verhaal hebben wij te vertellen als bestuurders en hoe nemen we mensen daarin mee? Wat is het verhaal waar mensen zich in herkennen en waardoor ze ook in actie komen?”
Haalbaar en betaalbaar
Rik van der Linden
Rik van der Linden, wethouder Dordrecht, legde in zijn bijdrage aan de bijeenkomst nog eens uit waar het Klimaatakkoord volgens de VNG in feite over gaat (zie ook www.vng.nl/klimaatakkoord). “Het is het fundament waarmee we als gemeenten de komende 30 jaar mee aan de slag moeten gaan.” Hij gaf daarbij ook aan welke randvoorwaarden zijn gesteld.
Zo is het tempo van uitvoering afhankelijk van de vraag in hoeverre maatregelen haalbaar en betaalbaar zijn voor de samenleving. “Dat verklaart de keuze voor een stapsgewijze invoering met ruimte voor bijsturing.”
Ook moet de wettelijke vertaling van het Klimaatakkoord een gemeentelijke regierol mogelijk maken en moet er een vergoeding komen voor de verwachte stijging van de uitvoeringskosten voor gemeenten. “Daar wordt nu een Artikel 2 onderzoek financiële verhoudingswet voor ingezet. Het resultaat wordt in 2020 verwacht.”
Deadlines te krap
Vrijwel elke gemeente is inmiddels aan de slag gegaan met de uitwerking van het Klimaatakkoord in enerzijds een Regionale Energie Strategie en anderzijds een Transitievisie Warmte. Een van de deelnemers merkte daarover op de gestelde deadlines (RES in concept gereed in juni 2020, in maart 2021 definitief; Transitievisie: voor eind 2021 definitief) wel heel erg krap zijn.
Daarnaast zijn er de nodige knelpunten in relatie tot de ambitie van sommige gemeenten om te komen tot een lokaal Klimaatakkoord. “Dat raakt meer dan alleen het thema energie.” Ook de betrokkenheid van bewoners is een punt van zorg, zo bleek. Nog los van het gebrek aan ambtelijke capaciteit om het landelijke Klimaatakkoord op lokaal niveau een doorvertaling te geven.
Ten aanzien van de Transitievisie Warmte bleken er vooral zorgen te zijn over de positie en rol van de leveranciers. “Hoe gaan wij als gemeenten ervoor zorgen dat het warmtenet er is voor de inwoners en niet voor de leveranciers? De leveranciers zijn vooral op zoek naar de krenten uit de pap, waarna de gemeenten met de pap blijven zitten.”
De VNG herkent en erkent die zorgen, zo liet een van aanwezige beleidsmedewerkers weten. “We nemen dat mee in de discussie over de marktordening voor warmte.”
Ervaringen
Veel discussie was er over de betrokkenheid van de lokale bevolking. Een Woerdense bestuurder: “Wij hebben een wijk van het gas afgehaald. Dat moet je vooral doen, als je daarna niets meer voor elkaar wilt krijgen.” In Amersfoort hebben ze het anders aangepakt: “Wij zijn mensen gaan bevragen: we willen met u nadenken over hoe we uw woning nog kunnen verwarmen als die van het gas afgaat. Dat werkt beter.”
Dat bleek in Woerden uiteindelijk ook de manier: “Na die ene keer hebben we het andersom gedaan. We zijn naar de mensen toegegaan in de wijken. Bottom up werkt het echt beter.” Renswoude heeft inmiddels ook een wijk van het gas af gekregen. “Maar dat is mede gelukt omdat wij eigen woningbedrijf hebben. Dat maakt het allemaal net iets makkelijker.”
Een deelnemer uit Utrecht wees op zijn beurt op het verschil tussen nieuwbouw en bestaande bouw. “In nieuwbouw is van het gas af prima te regelen. De vraag is hoe we bestaande woningen van het gas kunnen afkoppelen zonder ze te slopen.”
Het zijn dit soort ervaringen die andere gemeenten kunnen helpen, aldus Rik van der Linden. “Het pad naar gasvrije wijken gaat ons nog veel leren. Grootste zorgen maak ik me niet over de wijken waarin mensen wonen die dit leuk vinden, maar over de wijken waar mensen wonen die zelf de puf niet hebben om hiermee bezig te zijn. Hoe betrekken we die hierbij? Dat is een lastige.”
Motie aangekondigd
Stuk voor stuk vragen die ongetwijfeld tijdens de BALV van de VNG aan de orde zullen komen, zo is de verwachting. Voor de volledigheid werd door Utrechtse Heuvelrug alvast een motie in het vooruitzicht gesteld. “Het Klimaatakkoord is niet amendeerbaar, maar we willen wel een motie indienen, waarin we aangeven dat we onze best zullen doen om voor het zomerreces met een concept-bod voor de RES te komen. Dat geeft ons twee raadsvergaderingen extra. Hopelijk krijgen we daar voldoende steun voor.”
door Webredactie | nov 13, 2019 | VNG Utrecht Nieuws
De provincie Utrecht stelt menskracht en deskundigheid beschikbaar aan de Utrechtse gemeenten om de woningbouwproductie op te schroeven en de plancapaciteit te vergroten. Aldus gedeputeerde Rob Van Muilekom in een interview met vngutrecht.nl.
Op tal van fronten kan de provincie volgens gedeputeerde Van Muilekom gemeenten concreet van dienst zijn. Of het nu gaat om de ontwikkeling van een hoogbouwvisie, de invulling van het binnenstedelijke bouwprogramma of het ‘hard’ krijgen van bestemmingsplannen. “Ik zou gemeenten willen oproepen daar ook zoveel mogelijk gebruik van te maken. Gemeenten met plannen en ambities kunnen bij ons aankloppen als ze met vragen zitten. Niet voor niets hebben we als provinciebestuur in ons coalitieprogramma gezegd dat we de woningbouw willen versnellen. Daaruit volgt dat we meer power, mensen en middelen ter beschikking moeten stellen om andere overheden te helpen. Als je vastloopt, trek dan aan de bel. Wij voelen ons medeverantwoordelijk.”
Regionale programmering
Mede in dat licht worden ook de ruimtelijke procedures aangepast. “Tot nog toe wordt de ruimtelijke structuurvisie iedere vier jaar vastgesteld. Dat betekende dat je als gemeente soms vier jaar moest wachten voordat het mogelijk was om een aanpassing of ontheffing aan te vragen. We willen toe naar een situatie dat we de regionale verbanden in de provincie meer verantwoordelijkheid geven. Stel regionaal een woningbouwprogramma op. Als die regionale programmering vervolgens goed in elkaar zit, kunnen wij daar als provincie ruimtelijk akkoord op geven. En kunnen gemeenten er verder mee aan de slag, op kleine en grote locaties. En dat gaan we dus niet meer elke vier jaar doen, maar elk jaar. Dan krijg je meer dynamiek en kunnen we beter anticiperen op nieuwe ontwikkelingen.”
Een front vormen
De provincie wil graag intensief samenwerken met gemeenten, benadrukt Van Muilekom, maar daarbij moet het niet bij eenrichtingsverkeer blijven. “Het is cruciaal dat we ons als provincie en gemeenten samen profileren in de discussie met het Rijk. Als men in Den Haag onvoldoende zicht heeft op de vraagstukken waar wij hier mee te maken hebben, krijgen we ook onvoldoende middelen om het voor elkaar te krijgen. Daarom moeten we één geluid laten horen en één front vormen. We moeten voorkomen dat iedere gemeente voor zich een eigen lobby richting kabinet of Tweede Kamer gaat voeren. Want uiteindelijk bereik je daarmee het minst.”
door Webredactie | nov 7, 2019 | VNG Utrecht Nieuws
De VNG roept alle gemeenten op een bestuurlijk vertegenwoordiger naar Den Haag af te vaardigen, voor het bijwonen van de begrotingsbehandeling Jeugd in de Tweede Kamer van maandag 18 november aanstaande. De VNG Utrecht onderschrijft de actie.
De actie volgt op brandbrieven waarin gemeenten en hun provinciale afdelingen aangeven dat de financiële tekorten in het sociaal domein, in het bijzonder op jeugd, niet meer kunnen worden opgevangen in de gemeentelijke begrotingen. Deze tekorten leiden noodgedwongen ook tot bezuinigingen op andere voorzieningen, zoals bibliotheken, zwembaden, et cetera. Er zijn per direct meer middelen nodig voor de zorg voor het groeiende aantal jeugdige cliënten en die middelen moeten structureel beschikbaar worden gesteld.
Deelnemende bestuurders verzamelen zich maandag vanaf half negen in het stadhuis van Den Haag. Het algemeen overleg vindt in de Tweede Kamer plaats om 10.00 uur. De actie wordt om half een afgesloten met een gezamenlijke lunch op het Haagse stadhuis.
door Webredactie | okt 13, 2019 | VNG Utrecht Nieuws
De VNG heeft een presentatie gepubliceerd over het Klimaatakkoord. Dit is gedaan ter voorbereiding op de besluitvorming over het Klimaatakkoord tijdens de Buitengewone Algemene Ledenvergadering van 29 november aanstaande.
De presentatie gaat in op:
- het proces voor en tijdens de onderhandeling
- de invulling van de randvoorwaarden
- de opgaven voor gemeenten per sector
- de regionale energiestrategie (RES)
- de transitievisie warmte
De presentatie vindt u op deze pagina.
- Op 13 november vindt in Nieuwegein een regionale bijeenkomst plaats, waar de VNG bij aansluit om een toelichting te geven op het Klimaatakkoord.
